Türkiye’de Kırsalın Koşullarını Yön Dergisi Üzerinden Okumak
(Reading the Conditions the Rural Structure in Turkey Through the Magazine ‘Yön’
)
|
Author
|
:
Muhammet Ali Sağlam
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2022
|
|
Number |
:
75
|
|
Page |
:
645-672
|
Özet
Türkiye kırsal tartışmalarının önemli aşamalarından biri olan 1960-70’li yıllar esasında ithal ikameci sanayileşmenin kalkınma planları çerçevesindeki hallerinden bağımsız değildir. Bu hal, bir taraftan kalkınmanın yeni eksenini diğer taraftan ise Türkiye düşün ikliminin soy kütüğünü içinde barındırır. Bu bağlamda bu çalışmanın öznesi olan Yön dergisi 1960’lı yıllar boyunca kırsal ile sınırlı olamayacak şekilde Türkiye iktisadi, siyasal ve sosyal hayatına dair sol Kemalist bir çizgiden söz söylemiştir. Bu çalışmanın esas amacı Yön dergisinin kırsal/tarım sorununa yaklaşımını açığa çıkarmaktır. Bu bağlamda kırsaldaki mülkiyet eşitsizliği, borçlanma pratikleri, çiftçiyi topraklandırma yasa tasarısı etrafındaki görüşleri ile kalkınmanın kırsala dair bakışının Yön dergisi çevresindeki yansımalarını ele almıştır. Bu minvalde Türkiye’nin farklı mekanlarındaki söz konusu bu ilişkilerinin kökenine, gelişimine ve 1960-70’li yıllardaki halleri de Yön dergisinin öncelediği alanlardır. Nitekim merkez-yerel iktidar ilişkileri ve yerel ağların içinde bu ilişkilerin yeniden üretimi gibi konuları sıkça işlenmiştir. Yön dergisi, Türkiye kırsalının dönem sorunlarına dair tespitlerinin yanı sıra çeşitli çözüm önerileri de dile getirmiştir. Bu bağlamda daha eşitlikçi bir kırsal politikası sunan Yön dergisi bu haliyle sosyalist bir iktidar stratejisinin kırsaldaki politikasının dinamiklerini de dışa vurmuştur. Nitekim kamulaştırma, toplulaştırma, kooperatifleştirme, köylülerin sürece aktif katılımı gibi öneriler Yön dergisinin sıklıkla dile getirdiği çözümlerdir.
Çalışma, Yön dergisinin 1960’lı yıllar boyunca haftalık olarak çıkan sayılarının taranması üzerine inşa edilmiştir. Bunun yanı sıra Yön dergisi ile ilgili metinler ve dönemin politik ekonomisi, ikinci el kaynaklar üzerinden metne yansıtılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Tarım Sorunu, Kırsal Kalkınma, Yön Dergisi.
Abstract
The years of 1960-70s, which is one of the important stages of Turkey’s rural debates, are not independent of the conditions of import substitution industrialization within the framework of development plans. This situation includes the new axis of development on the one hand and the genealogy of Turkey’s intellectual climate on the other. In this context, the yön magazine, which is the subject of this study, spoke of a left Kemalist line about the economic, political and social life of Turkey during the 1960s, not being limited to the countryside. The main purpose of this study is to reveal the approach of the yön magazine to the rural/agricultural problem. In this context, the study discussed the inequality of ownership in the countryside, borrowing practices, views around the draft law on landing the farmer, and the reflections of the views of rural development around the yön magazine. In this context, the origins, developments and the forms these relations take during the 1960s and 1970s in different parts of the Turkey’s geography has also been covered in the yön magazine. Indeed, subjects such as center-local power relations and the reproduction of these relations in local networks are frequently covered in the magazine. In addition to its determinations about the periodization problems of the rural areas of Turkey, Yön magazine also expressed various solution suggestions. In this context, the yön magazine, which offers a more egalitarian rural policy, has also revealed the dynamics of a socialist power strategy in the countryside. Hence, suggestions such as expropriation, consolidation, cooperativization, and active participation of the villagers in the process are the solutions frequently mentioned by the magazine.
The study was built on scanning the weekly issues of the yön magazine during the 1960s. Inaddition, the texts related to the magazine and the political economy of the period were reflected through second-hand sources.
Keywords
Agricultural Problem, Rural Development, Yön Magazine.
