Lütfi Paşa’nın Asafname’si Üzerine İktidarın Denetimi Bağlamında Söylem Çözümlemesi
(Discourse Anaylysis On Supervision Of The Power In Lutfi Pasha’s Asafname
)
|
Author
|
:
İnan GÜMÜŞ
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2019
|
|
Number |
:
62
|
|
Page |
:
284-299
|
Özet
Siyasetnameler, devlet ve toplum düzeninde görülen bozulmalar ve kargaşalar üzerine keleme alınan yazınsal türlerdendir. Bu bağlamda siyasetname yazımının, devletlerin ve toplumların kırılma noktalarında arttığı gözlenmektedir. Bundan dolayı siyasetnameleri, salt devlet yöneticilerine verilen öğüt ve salıklardan meydana gelen eserler olarak değil; devlet ve toplum düzeninde baş gösteren sorunlara çözüm üretebilme kapasitesiyle ve işlevsel yönüyle de değerlendirmek gerekir. Bu sorun çözme işlevi, siyasetnamelere göre değişiklik gösterebilmektedir. Kimi siyasetnameler sorunları saptayarak doğrudan çözüm sunma özelliğiyle bir ıslahatname gibi işlev görürken, kimi siyasetnameler ise kuramsal bilgiler ve aktarılan öğüt içerikli hikâye ve anekdotlarla sorunları dolaylı yoldan dile getirme ve bunlara çözüm üretme yönüyle öne çıkar. Lütfi Paşa, 16. yüzyılda veziriazam olarak görev yapması dolayısıyla yönetimsel ve toplumsal sorunları yakından gözlemleyerek bu sorunların önüne geçmek ve bunlara çözümler üretmek için bir siyasetname yazma yoluna gitmiştir. Bilgi ve deneyimlerinden yola çıkarak kendisinden sonra gelecek yöneticilere öğütler vermek, devlet yönetiminde ve toplumda görülen aksaklıkları gidermek amacıyla Asafname adlı eserini oluşturmuştur. Bu çalışmada iktidarın meşruiyet elde etme yollarından biri olan denetim, Michel Foucault’nun sistemleştirdiği iktidar anlayışına bağlı kalınarak Asafname özelinde ele alınacak; söz konusu eserdeki denetleme mekanizmasının işleyişi, iktidar fenomenini sorunsallaştıran bir yaklaşım çerçevesinde söylem çözümlemesi yöntemiyle irdelenecektir.
Anahtar Kelimeler
Asafname, siyasetname, denetim, iktidar, söylem.
Abstract
Siyasatnama is a literary type that is written on the corruptions and chaos in the order of the states and societies. In this regard, the writing of siyasatnama is observed to increase in the breaking point of the states and societies. Therefore, the siyasatnama should be evaluated not only in terms of the works consisting of advice and recommendations to the government leaders, but also the functional aspects and ability to find a solution for the major matters in the states and societies. The function of finding a solution depends on the siyasetnama. While certain siyasatnama function as reform books by determining the matters with the feature of directly providing solution, other siyasatnama also emphasizes the aspect to find a solution and to utter indirectly with the theoretical knowledge, and stories and anecdotes sophisticated advice. Since Lütfi Pasha worked as a grand vizier in 16th century, he chose to write siyasatnama in order to find solutions and to hinder the matters by observing closely the administrative and social matters. On the purpose of advising his following leaders and removing the troubles seen in the state government and society, he wrote his work called Asafname. In the research, supervision matter, one of the ways used by the power to achieve legitimacy, will be dealt referring to Asafname within the scope attached to the power conception systematized by Michel Foucault, and the functioning of supervision will be examined in terms of an approach problematizing the power phenomenon by using discourse analysis.
Keywords
Asafname, siyasatnama, supervision, power, discourse.
