Eski Uygurca Fiziki Coğrafya Terimleri Üzerine
(On Terms of Physical Geography in Old Uyghur
)
|
Author
|
:
Uğur Uzunkaya
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2018
|
|
Number |
:
60
|
|
Page |
:
182-200
|
Özet
Tarihî Türk dilinin bir kolu olan Eski Uygurca dinî ve din dışı metinlerin kaleme alındığı ve bu yönüyle de çeşitli kavram alanlarına ait söz varlığını içerisinde barındıran önemli bir dönemdir. Tarihî Türk dilleri üzerinde yapılan söz varlığı çalışmaları, incelenilen dillerin sadece coğrafyası ve kültürü hakkında bilgi vermekle kalmamakta; aynı zamanda dönemin sosyal ve ekonomik yaşamına da ışık tutmaktadır. Tarımdan hayvancılığa, ev gereçlerinden müzik aletlerine vb. birçok alana ait terimin yer aldığı bu metinler dil ve kültür çalışmalarına kaynaklık etmektedir. Bu sebeple yazılı kaynakların muhtevasını incelemek ve söz dağarcığını belirlemek, o kültürün tarihî ve coğrafi sınırlarını çizmeye yardımcı olmaktadır. Bu bağlamda, bu yazıda belirlenebildiği kadarıyla Eski Uygurca dinî ve din dışı metinlerde geçen fiziki coğrafya terimleri üzerine bir deneme hazırlanması amaçlanmıştır. Çalışmamızda yer alan fiziki coğrafya terimleri Doğal Kaynaklara İlişkin Terimler ve Yapısal Jeomorfoloji Terimleri olarak iki bölümde incelenmiştir. Ayrıca ilk bölümü oluşturan Doğal Kaynaklara İlişkin Terimler kendi içerisinde Ormanlar, Dağlar, Tepeler; Toprak; Su Kaynakları ve Kıta olmak üzere dört kısımdan, Yapısal Jeomorfoloji Terimleri isimli ikinci bölüm ise Akıntı Jeomorfolojisi Terimi ve Kıyı Jeomorfolojisi Terimleri olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Eski Uygurca, fiziki coğrafya terimleri, söz varlığı, terminoloji
Abstract
Old Uyghur, a branch of the historical Turkic languages, is an important period in which religious and non-religious texts are produced and contains the vocabulary relating to various concepts. The vocabulary studies on historical Turkic languages do not only give information about the geography and culture of the languages studied; it also sheds light on the social and economic life of that period. These texts, which contain the terms on many subjects such as agriculture, husbandry, household items, musical instruments, etc., are among the source of language and cultural studies. For this reason, analyzing the content of written sources and determining their vocabulary helps to draw the historical and geographial boundaries of that culture. In this context, this paper aims to prepare a study on the terms of physical geography documented in religious and non-religious texts in Old Uyghur. The terms of physical geography in our study has been studied in two subtitles of Terms of Natural Resources and Structural Geomorphology Terms. In addition, Terms of Natural Resources, the first part of the paper, consists of four sections: Forests, Mountains, Hills; Soil; Water Resources and Continent. The second part of the paper, Structural Geomorphology Terms consists of two sections: Fluvial Geomorphology Terms and Coastal Geomorphology Terms.
Keywords
Old Uyghur, terms of physical geography, vocabulary, terminology
