“İSTENMEYEN RUMLAR”: RUS İÇ SAVAŞI SIRASINDA ODESSA VE KIRIM’DAN YUNANİSTAN’A GÖÇ HAREKETLERİ, 1919-1920
(“UNWANTED GREEKS”: MIGRATIONS FROM ODESSA AND CRIMEA TO GREECE DURING THE RUSSIAN CIVIL WAR, 1919-1920
)
|
Author
|
:
Gürhan Yellice
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
|
|
Number |
:
|
|
Page |
:
|
Özet
1917 yılında gerçekleşen Ekim devriminden kısa bir süre sonra Rusya’da Bolşevikler ve Çar yanlıları arasında tam üç yıl sürecek olan bir iç savaş patlak verdi. Bolşeviklerin kazanması halinde ihtilalın tüm dünyaya yayılabileceği endişesini taşıyan savaşın kazananları, bu iç savaşta Çar yanlılarını desteklemek için 1918 yılı sonunda Odessa ve Kırım’a yönelik Anti-Bolşevik operasyon için askeri birlik gönderme kararı aldı. Bu amaçla Yunanistan’dan destek talep edildi. Paris Barış Konferansı’nda İzmir ve Batı Trakya’ya yönelik planları konusunda İngiltere ve Fransa’nın desteğini almak isteyen Yunanistan Başbakanı Venizelos gönülsüz de olsa bu teklifi kabul etti. Böylece 1918 yılı sonunda Fransız, 1919 yılı başında ise Yunan birlikleri bölgeye gönderildi. Ancak kısa bir süre sonra operasyon tam bir fiyasko ile sonuçlandı ve bölgedeki birlikler geri çekilmek durumunda kaldı. Sonuçta Yunanistan bu operasyona dâhil olmakla Anadolu’ya yönelik planları konusunda bu devletlerin desteğini almayı başardı; ancak bu karar bölgede yaşayan Rumlar için felaketle sonuçlanacak bir sürecin başlangıcı oldu. Yunanistan’ın operasyona dâhil olmasına bir misilleme olarak Bolşevikler bölgede yaşayan Rumlara yönelik baskı ve zorunlu göç ettirme siyaseti uygulamaya başladı. 1919 yılı Mart ayında başlayan ve Nisan ayı boyunca yoğun bir şekilde devam eden bu göçler, Venizelos’un tam da İzmir’e çıkarma yapmaya hazırlandığı bir aşamada büyük bir krize yol açtı. Venizelos bu iki ay boyunca tüm imkânlarını seferber ederek bu göçmenleri Yunanistan dışında başka bir bölgeye, özellikle de İstanbul, Trabzon ve İzmir’e yerleştirme çalıştı. Bu çalışmanın amacı bu süreçte Venizelos’un bu göçmenlere yönelik nasıl bir siyaset izlediğini ve bu göçlerin Yunanistan’daki etkilerini ortaya koymaktır. Çalışma Yunan Dışişleri Bakanlığı, Yunan Dili ve Edebiyatı, Benaki Müzesi Venizelos Arşivi, İngiliz Dışişleri Bakanlığı Arşivi Arşivlerine, dönemin Yunan gazetelerine ve İngilizce kaynaklara dayanmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Ekim Devrimi, Anti-Bolşevik Operasyon, İç Savaş, Yunanistan, Odessa ve Kırım, Göç
Abstract
Shortly after the October Revolution of 1917, a civil war broke out in Russia between the Bolsheviks and the Tsarists, which lasted almost three years. The winners of the First World War, concerned with the possibility of the revolution spreading to the whole world in the event of the Bolsheviks winning, decided to send troops to Odessa and Crimea at the end of 1918 to support the Tsarists in this civil war. For this purpose, they asked help from Greece for this operation. The Greek Prime Minister Venizelos, who wanted to get full support of Britain and France for his plans for Izmir and Western Thrace at the Paris Peace Conference, reluctantly accepted this offer. Thus at the end of 1918, French and 1919, Greek troops were sent to the region. Shortly thereafter, however, the operation resulted in a complete fiasco and the troops in the region had to retreat. At the end Greece succeeded in getting support of Britain and France at the conference but this decision marked the beginning of a disastrous process for the Greek people living in the region. As retaliation for the involvement of Greece in the operation, the Bolsheviks began to apply the policy of oppression and forced displacement against the Greeks living in the region. Beginning in March and continuing intensively during April and May, these migrations led to a serious crisis in Greek politics on the eve of Izmir the expedition to Izmir. Venizelos mobilized all his opportunities and tried to place these immigrants in a region other than Greece, especially in Istanbul, Trabzon and Izmir. The purpose of this study is to evaluate this process and its effects in Greek political scene. The study is based on the Greek Foreign Ministry Archives, the Greek Language and Literature Archive, the Venizelos Archives at Benaki Museum athe periodical Greek newspapers and English sources.
Keywords
October Revolution, Anti-Bolshevik Operation, Civil War, Greece, Odessa and Crimea, Immigration
