Özet
Ограниченно-Кратное Значение НСВ или Суммарное Значение СВ: Использование Форм и Их Отличие
Farklı görünüş anlamlarının analizi, dil araçlarının betimlemesi ile dil sistemindeki özel durumların incelenmesi dilde görünüşe ilişkin sorunların çoğunlukla daha açık bir şekilde anlaşılmasına yardımcı olmaktadırlar. Bu yaklaşım özellikle de dilde birkaç farklı yapıda ortaya çıkabilen kavramlar açısından bilhassa önem arz etmektedir. Bu bakımdan nicel aspektolojinin içerisinde yer alan “kezlik” kavramı dilde öncelikle bitmişlik ve bitmemişlik görünüş türlü fiillerin özel anlamlarında ortaya çıkabilmesinin yanı sıra, fiillerin hareket yöntemlerinde ya da fiilin kendi sözcük anlamında bulunabilmektedirler. Bununla birlikte zarflar ve durum belirten sözcükler ile kullanılmaları da bu kavramın kullanım özelliklerinin anlaşılmasını zorlaştırabilmektedirler. Bu makalenin amacı bitmemişlik görünüşlü fiillerin özel anlamlarından olan kısıtlı-kezlik ile bitmişlik görünüşlü fiillerin özel anlamlarından olan toplamsal değer anlamlarında ortaya çıkan kezlik kavramının özelliklerini belirlemek, bu doğrultuda söz konusu özel anlamlar çerçevesindeki yapılarla olan ilişkisini ortaya koymak, bitmişlik ve bitmemişlik görünüşlü fiil yapıları kullanılarak kezlik anlamının hangi dil araçları ile ifade edildiğini saptamak ve bu yapıların morfolojik ve semantik açıdan Rusça ve Türkçe arasındaki ifade farklarını anlayabilmek üzere karşılaştırmalı olarak ele almaktadır.
Анализ отдельных аспектуальных значений и описание системы средств языка, а также исследование частных вопросов в целом приводят к более чёткому пониманию аспектуальных проблем в языках. Такой подход особенно важен для тех случаев, в которых одно языковое понятие проявляется в языке в нескольких формах. В этом отношении «кратность», входящая в количественную аспектуальность, проявляется в русском языке в первую очередь в различных частных видовых значениях форм совершенного (СВ) и несовершенного (НСВ), вступает в качестве способов действия, или находит лексическое выражение в значении самого глагола, а также с помощью наречий и обстоятельственных слов, что иногда усложняет понимание этой категории в использовании. Целью данной статьи являются определение характера соотношения значения кратности в формах ограниченно-кратного значения НСВ и суммарного значения СВ, выявление закономерностей взаимодействия кратности в вышеуказанных формах, установление системы языковых средств выражения различных оттенков значений кратности с формами НСВ и СВ, сравнение их с точки зрения морфологического и семантического различия между русским и турецким языками.
Anahtar Kelimeler
aspektoloji, nicel aspektoloji, kezlik, görünüş, bitmişlik görünüşü, bitmemişlik görünüşü, özel anlamlar /аспектуальность, количественная аспектуальность, кратность, вид, совершенный вид, несовершенный вид, частные значения
