İngiliz Gazetelerinde Çerkes Sürgünü Sürecine Dair Söylem: Göç, Sürgün ve Soykırım Kavramlarının Kullanımı
(The Discourse on the Process of the Circassian Exile in British Newspapers: Use of the Concepts of Migration, Exile and Genocide
)
|
Author
|
:
Emir Fatih Akbulat
Mehmet HACISALİHOĞLU
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2022
|
|
Number |
:
75
|
|
Page |
:
621-644
|
Özet
Çerkeslerin anavatanları Kafkasya’dan Osmanlı İmparatorluğu’na gelişleri sürecinin hangi kavramlar üzerinden açıklanması gerektiğine dair tartışmalar, hadisenin yaşandığı 19. yüzyılın ikinci yarısında olduğu gibi, günümüzde de devam etmektedir. Literatürdeki çalışmaların genelinde, Çerkes nüfus hareketini ve sonuçlarını açıklamak için farklı anlamlar ifade eden kavramlar eş-zamanlı olarak kullanılmaktadır. Nüfus hareketinin gerçekleştiği yıllarda yayımlanan İngiliz gazeteleri incelendiğinde de, farklı anlamlar ifade eden kavramların eş-zamanlı olarak kullanıldıkları görülmektedir. Literatürdeki bu kavramsal düzensizlik, hadisenin bir ‘sürgün’ mü yoksa ‘soykırım’ olarak mı değerlendirilmesi gerektiği tartışmasında da görülür. ‘Sürgün’ ve ‘soykırım’ tartışmalarının dönemin İngiliz kamuoyundaki yorumlanışı ise iki kanaat üzerinden gerçekleşir; (1) Rusya, toplu ölümleri öngörerek Çerkesleri Osmanlı’ya ‘sürgün’ etmiştir, (2) Rus işgalinin ve toplu ölümlerin yarattığı panik, hadisenin kitlesel ve ‘plansız bir göç hareketine’ dönüşmesine neden olmuştur. Ancak nüfus hareketinin gerçekleştiği yıllarda İngiliz kamuoyunda ‘etnik temizlik’ ya da ‘soykırım’ kavramları kullanılmamıştır. Söylem analizi yöntemi kullanılarak hazırlanan bu çalışmanın amacı, İngiliz kamuoyunda, ‘Çerkes nüfus hareketi’ sürecine dair söylemin, hangi kavramlar üzerinden oluşturulduğunu açıklamak, bu sayede günümüzde devam eden ‘sürgün’ ve ‘soykırım’ tartışmalarına katkı sunmaktır.
Anahtar Kelimeler
Çerkes Sürgünü, göç, söylem analizi, soykırım.
Abstract
Discussions about the concepts that should explain the arrival of the Circassians from their homeland of the Caucasus to the Ottoman Empire continue today, as well as in the second half of the 19th century. Throughout all studies in the literature, concepts with different meanings are simultaneously used to explain the movement of the Circassian population and its results. When considering British newspapers published during the years of the population movement, it is clear that concepts expressing different meanings are used simultaneously. This conceptual inconsistency in the literature is also evident in the debate over whether the incident should be viewed as an "exile" or a "genocide". The interpretation of the "exile" and "genocide" debate in the British public of the period is based on two opinions; (1) Russia "exiled" the Circassians to the Ottoman Empire in anticipation of mass death, (2) the panic caused by the Russian occupation and mass deaths caused the incident to turn into a mass and "unplanned migratory movement." However, in the years when the population movement took place, the concepts of "ethnic cleansing" or "genocide" were not used in the British public. The purpose of this study, prepared using the method of discourse analysis, is to explain the concepts on the basis of which the discourse on the process of the "Circassian population movement" was formed in the British public, and thus to contribute to the ongoing discussions about the "exile" and "genocide".
Keywords
Circassian Exile, emmigration, discourse analysis, genocide.
