Gürcistan’da Türk Edebiyatına Adanmış Bir Ömür: Elizbar Cavelidze
(A Life Dedicated To Turkish Literature in Georgia: Elizbar Javelidze
)
|
Author
|
:
İlyas Üstünyer
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2017
|
|
Number |
:
54
|
|
Page |
:
63-73
|
Özet
Akademik Sergi Cikia (1898-1993) Gürcü Türkolojisinin temellerini 20. yüzyılın ikinci çeyreğinde atmıştır. Türkoloji kuruluşunun ilk on yıllarında Cikia’nın özverili Gürcü Oryantalist okulunun seçkin bir alanı haline gelmiştir. İlerleyen dönemde Cikia’nın yetiştirdiği öğrenciler Gürcü Türkolojisi bünyesinde oluşturulan anabilim dallarına katkı yapmaya başlamışlardır. Cikia’nın yetiştirdiği öğrenciler arasında hocasının izinden en sadık adımlarla ve başarıyla ilerleyip Gürcü Türkolojisi bünyesindeki Türk edebiyatı bilim dalına hizmet edenlerin başında Elizbar Cavelidze (1938-) gelmektedir.
Cavelidze’nin 1960’ların ilk yıllarında başlayan akademik çalışmaları Türk, Azerbeycan, Fars, Özbek, Gürcü edebiyat alanlarını kapsamaktadır. Cavelidze, hocası Cikia’nın da telkinleriyle henüz akademik yaşamının erken devresinde Klasik Türk Edebiyatı sahasını kendisine çalışma alanı olarak seçmiştir. Bu alanda Yunus Emre, Mevlânâ Celaleddin Rumî, Ruhî Bağdadî, Fuzûlî vd. Klasik Türk edebiyatınn temel koyucuları üzerine özgün çalışmalar kaleme almıştır. Cavelidze’nin bazı çalışmaları alan uzmanları tarafından alanın referans çalışması olarak kabul edilmektedir.
Cavelidze’nin Turkuli Poetika (1988) adlı eseri Klasik Türk Edebiyatının yapısal evrenini Gürcü Türkolojisine tanıtmış olması adına önem arz etmektedir. Cavelidze’nin Türkî dillerden Gürcüceye yaptığı çeviriler de dikkate değerdir.
Bu çalışmada Cavelidze’nin yaşamı, eserlerinin içerikleri ve Türk edebiyatı alanındaki dikkate değer tespit ve bulguları incelenmiş ve bu bulguların Türk edebiyatı sahasındaki anlamı üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Elizbar Cavelidze, Gürcistan’da Türkoloji, Türk Edebiyatı, hayatı, eserleri, tespitleri.
Abstract
Academisian Sergi Jikia (1898-1993), who founded Georgian Turkologist School in the second quarter of the twentieth century has made the field of Turkic Studies one of the major branches of Georgian Oriental School with his intensive academic activities. His former diciples are conducting academic researches in the above mentioned field of Oriental Studies in major Geortgian higher educational institutions. One of the most prominent followers of Sergi Jikia is his former disiple Elizbar Javelidze (1938-).
Javelidze, who started his academic activities in the first half of 60’s, has covered fields of Turkish, Azerbaijani, Persian, Ozbek and Georgian Literatures. Following his teacher’s advice, Elizbar Javelidze chose classic Turkish Literature as his field of expertise. He had conducted various original academic works on writers like Yunus Emre, Mevlânâ Celaleddin Rumî, Ruhî Bağdadî, Fuzulî and other major representatives of classical Turkish Literature. One of his major works concerning Turkish Literature is the work entitled Turkuli Poetika (Turkish Poetics, 1988) which is an important contribution to the Georgian Oriental Studies in general. Javelidzes translations from Turkic Languages into Georgian are also of an interest. His works are reffered to and quoted by many field experts.
In the given paper we focus on Elizbar Javelidze’s major works and finding in the field of Turkish Literature comparing them with the counterparts from the original Turkish Literature Studies.
Keywords
Elizbar Javelidze,Turkology in Georgia, Turkish Literature, his works and his findings
