Özet
Seri Fiil Yapıları ve Türkçe
Diller kendisini oluşturan iç unsurlarının birbirleriyle olan ilişkilerini bir mekanizma gibi çalıştırarak varlıkları, kavramları ya da bu varlıkların hareketlerini ifade ederler. Bir başka deyişle ses, biçim, kelime ya da söz dizimi çeşitli birlikteliklerle eşgüdümlü biçimde hareket ederek anlamın ortaya çıkmasını sağlarlar. Dilbilgisi dallarının birlikte işlev görmesiyle ortaya çıkmış yapılardan biri de seri fiil yapılarıdır. Seri fiil yapıları, birden fazla fiilin yan yana gelerek ya da tek bir fiilin birden fazla hareketi içererek bütüncül bir bakışla “tek bir olayı” işaretlediği fiilli yapıları ifade etmektedir. Seri fiil yapılarında tek bir fiil içerisinde iki ayrı fiille ifade edilebilen ve doğal olarak gerçekleşen ancak “tek olayı” işaretleyen yapıların yanı sıra en az iki fiilin söz dizimsel olarak bir araya gelmesiyle “tek bir olayı” işaretlemesi önem taşımaktadır.
XIX. yüzyılda yapılan ilk çalışmalarda yalnızca Afrika dillerinde bulunduğu düşünülen seri fiil yapılarının zamanla diğer bilimsel çalışmalarda dünyadaki birçok dilde de yer aldığı görüşü hâkim olmuştur. Türkçede seri fiil yapılarıyla ilgili birtakım çalışmalar mevcuttur.
Bu çalışmada seri fiil yapılarıyla ilgili yapılmış çalışmalarda ortaya koyulan görüşlerden hareketle Türkçede bu yapıların görünümü artzamanlı ve eşzamanlı olarak incelenmiştir. Bununla birlikte Türkçe seri fiil yapılarının özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Türkçe, Fiil Serileşmesi, Seri Fiil Yapıları, Söz Dizimi.
