Dnyeper Nehrinin Türkçedeki Adı ve İzahı Gereken 2500 Yıl
(Turkic Name of the River Dnieper and the 2500 Years To Be Explained
)
|
Yazar
|
:
Osman Karatay
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2010
|
|
Sayı |
:
26
|
|
Sayfa |
:
17-26
|
Özet
6. yy tarihçisi Jordanes Hunların Dnyeper nehrine ?Vär? dediklerini söyler. Bu isim dilbilimce yakın çağlarda Türklerin aynı ırmağa verdikleri ?Özü? ismine bağlanır. 11. yy?dan Bîrûnî, Peçeneklerin yaşadığı ?Vâr? bozkırından bahseder. Bu kelime açıkça o zamanki Peçenek ülkesinin tam ortasında bulunan Dnyeper?in Jordanes?teki ismini çağrıştırmaktadır. Başka kaynaklarca ve başka halklarla alakalı olarak geçmeyişinden hareketle, sadece Türklerce kullanılan bir isimle muhatap olduğumuzu düşünebiliriz. Benzer bir kelimeye MÖ 5. yy?dan Herodotos?un eserinde de ?Oares? biçimiyle rastlanır. Bu da Sakalarla alakalı olabilir. Çok geniş bir zaman dilimine yayılan ve sadece Türklerce kullanılan bu isim, Türklerin bölgedeki yerleşimlerinin çok eski olduğunu göstermektedir.<
Anahtar Kelimeler
Dnyeper, Özü, Karadeniz kuzeyi, Türklerin anayurdu, Sakalar, Hunlar, Peçenekler.
Abstract
Jordanes of the 6th century relates that the Huns used to call the river Dnieper as ?Ver?. This name is etymologised by linguists as connected with the name ?Özü? given by the Turks of near ages to the same river. Al-Bîrûnî of the 11th century tells about the ?Vâr? steppes, where the Peceneg Turks lived in his days. This word is associated with the name given by Jordanes for the Dnieper, which was in the mid of the Peceneg country. No other source gives this name and it seems to be reserved only to Turks. A similar word occurs in Herodotus of the 5th century BC in the form ?Oares?. This name, used by only Turks for a wide time interval, may indicate the very antiquity of settlement of the Turks in the region.<
Keywords
Dnieper, Özü, north of the Black Sea, Turkic homeland, the Scythians, the Huns, the Pecenegs.