Umrân Teorisi Bağlamında Oğuz Kağan ve Dede Korkut Metinleri
(Texts of Oguz Kagan and Dede Korkut in the Context of Umran Theory
)
|
Yazar
|
:
Alirıza Koçak
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2023
|
|
Sayı |
:
78
|
|
Sayfa |
:
499 - 511
|
Özet
Türk halk edebiyatı ürünleri kültürel niteliklerin tespiti için önemli bir kaynaktır. Bu kaynağın farklı bağlamlarda incelenmesi kültürel gelişimimizin daha iyi ortaya anlaşılmasına yardım etmektedir. Bu çalışma ile Türk tarihi ve kültürü için önemli birer vesika olan Oğuz Kağan Destanı ve Dede Korkut Hikayeleri İbn Haldun’un umran teorisi üzerinden okunacaktır.
Umran teorisi, bir topluluğun nasıl millete dönüştüğü ve egemenlik unsurlarının nasıl gelişip sona erdiğine dair görüşler içermektedir. Çalışmada metinler, Haldun’un umran’ın geçireceği aşamalar üzerinden incelenmiştir. Çalışma sonucunda gerek Oğuz Kağan destanının gerekse Dede Korkut metinlerinin Haldun’un ortaya koyduğu genel kurallara uyduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
İbn Haldun, Umran, Oğuz Kagan Destanı, Dede Korkut Hikayeleri, Egemenlik
Abstract
Turkish folk literature products are an important source for the determination of cultural qualities. Examining this resource in different contexts helps to better understand our cultural development. In this study, Oguz Kagan Epic and Dede Korkut Stories, which are important documents for Turkish history and culture, will be read through Ibn Haldun's theory of umran.
The theory of Umran includes views on how a community turned into a nation and how the elements of sovereignty developed and ended. In the study, the texts were examined through the stages that Haldun's umran will go through. As a result of the study, it has been seen that both the Oguz Kagan epic and the Dede Korkut texts comply with the general rules laid down by Haldun.
Keywords
Ibn Khaldun, umran, Oghuz Khan Epic, The Book of Dede Korkut, sovereignty