Türkmen Türkçesinde Tabu ve Örtmeceye Dayalı Söz Varlığı
(On Vocabulary Based on Taboo and Euphemism in Turkmen Turkish
)
|
Yazar
|
:
Engin GÖKÇÜR
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2019
|
|
Sayı |
:
64
|
|
Sayfa |
:
671-684
|
Özet
Kaynağı tarihin bilinmeyen dönemlerinde ortaya çıkan “tabu” kavramı, dile getirilmesinde çekinilen bu nedenle değişik amaçlarla yasaklanan sözcük ya da ifadeler için kullanılır. Tabu haline gelmiş sözcük ya da ifadeyi dile getirmek için başvurulan örtmece sözcükler bütün dillerde görülen önemli bir dil olayıdır. İptidaî topluluklarda çoğunlukla dinî inançlar ve korkular üzerine şekillenen tabu yasakları, geçmişten günümüze doğru ilerleyen süreç içerisinde sosyal yaşamın birçok aşamasında görülmeye başlamıştır. Çeşitli inançlar ve korkular etrafında şekillenen tabuya dayalı kavramlar insanlar arasında korku, tiksinme, iğrenme, üzüntü, utanma gibi duygulara sebep olduğundan kötü ve olumsuz çağrışıma sahip kavramlar güzel ve olumlu söz ve sözcüklerle ifade edilmiştir. Örtmece sözcükler bu bağlamda iletişim anında insanların utandıkları, iğrendikleri, tiksinti duydukları, korktukları vb. durumlardan kaynaklanan olumsuz durumları örterek daha etkili ve verimli bir iletişimin gerçekleşmesini sağlar. Bu makalede Türkmen Türkçesinde tabu ve örtmeceye dayalı söz varlığı derlenmiş, bunlar konularına göre tasnif edilerek çeşitli alt başlıklar altında incelenmiştir. Makaledeki tabu ve örtmecelere dayalı söz varlığı Türkmen Türkçesi üzerine hazırlanmış sözlüklerden derlenmiştir. Yararlanılan kaynaklar kaynakça bölümünde belirtilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Türkmen Türkçesi, tabu, örtmece, söz varlığı
Abstract
The concept of “taboo” that has risen in the unknown period of history is used for words or expressions which are unspoken or forbidden because of various reasons. Euphemistic words used to express taboo words or statements are a significant language phenomenon in all languages. Taboos, taken a shape because of religious beliefs and fear, have been seen in many phases of social life from past to present. Because notions based on taboo formed around various beliefs and fears result in fear, antipathy, disgust, sorrow and shame among people, bad and adverse notions are expressed with pleasant and favourable words and statements. Within this context, euphemistic words provide more effective communication by covering adverse circumstances that people fear, shame, hate and detest during communication. In this study, vocabulary based on taboo and euphemism in Turkmen Turkish is collected and analysed under various subtitles by classifying by subject. Vocabularies based on taboo and euphemism are collected from vocabularies studied on Turkmen Turkish. References are indicated in the bibliography.
Keywords
Türkmen Turkish, Taboo, Euphemism, Vocabulary