Arşiv Belgeleri Işığında Kuba'da Ermeni Zulmü (1905-1920)
(Persecution of Armenians in the Light of Kuba Document Library (1905-1920)
)
|
Yazar
|
:
Beşir Mustafayev
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2010
|
|
Sayı |
:
26
|
|
Sayfa |
:
109-127
|
Özet
XIX. yüzyılın sonu ve XX. yüzyılın başında, özellikle Kuzey Azerbaycan, bugünkü Ermenistan ve Doğu Anadolu toprakları Türklerin büyük bir soykırıma ve mezalime uğratıldığı dönemdir. Maalesef günümüz Avrupa ve eski Sovyet tarihçiliğinde bu mezalim ve soykırımın üzerinde hiç durulmamıştır. İlk Ermeni zulümlerinden biri de tarihi Kuba (Guba-Quba) İlinde 1905 yılında yapılmıştır. Rusya?ya da sınırı olan bu yöre stratejik öneme haiz konumda idi. Bu çalışmada da Azerbaycan?ın kuzeyinde yer alan Kuba Bölgesinde Türklere karşı yapılan mezalim üzerinde duracağız. Ermeni ve destekçilerinin bu yıllar zarfında bu topraklardaki faaliyetlerini ağırlıklı arşiv belgelerine dayanarak ele alacağız. Ermeni Taşnak güçlerinin tüm faaliyetlerine Rusya başta olmak üzere dış güçlerin destek olduğunu gösteren çok sayıda arşiv belgesi bulunmaktadır. Azerbaycan Respublikası Milli Devlet Arşivi (ARDA-ARMDA-ARDTA), Azerbaycan Respublikası Siyasi Partiler ve İçtimai Hareketler Arşivi (ARSPİHA), Rusya Federasyonu Devlet Tarih Arşivi (RFDTA), Edebiyat ve İncesanat Arşivi, Milli Neşriyat, İlimler Akademisi Tarih Enstitüsü Arşivi, Tarih Fakültesi Arşivi, Kuba İli Yahudi Arşiv Fondu gibi birçok kurumlarda yer alan büyük çoğunluğu Rusça olan belgeler, Ermeni çetelerinin sadece Osmanlı sınırları içerisindeki Anadolu Türklerine değil, aynı zamanda Kuba Bölgesindeki Azeri Türklerine de mezalim uyguladıklarını göstermektedir.<
Anahtar Kelimeler
Kuzey Azerbaycan, Kuba, Amazasp, Ermeni, Kafkasya
Abstract
XIX. and the end of the XX century, especially in North Azerbaijan, Armenia and Eastern Anatolia, the territory of today's Turks suffered a genocide and atrocities are being semesters. Unfortunately, today in Europe and the former Soviet historiography on these atrocities and genocide has ever considered. Born in Kuba, one of the first Armenian persecution (Guba-Quba) in 1905 were made in the province. The border to Russian, this region was of strategic importance to the holding position. In this study, located in the north of Azerbaijan in Turkey against the Kuba Region will focus on the atrocities. During these years, this land of the Armenians and their supporters in their activities based on archival documents will consider weighted. All the activities of the Armenian Dashnak power mainly in Russian, indicating the support of outside forces has a large number of archival documents. Azerbaijan of the National State Archives (ARDA-ARMDA-ARDTA), Azerbaijan Political Parties and Movements assembly Library (ARSPİHA), Russian Federation State Historical Library (RFDTA), Literature and arts Library, National publications, the Academy of Sciences Institute of History Library , History Faculty Library, Kuba City Library Fond Jewish institutions in areas such as the vast majority of documents in Russian, Armenian gangs only within the borders of Ottoman Anatolia to Turkey, but also in the Kuba region in the Azeri atrocities in Turkey they are applied.<
Keywords
Northern Azerbaijan, Kuba, Amazasp, Armenians, Caucasia