Âyânlık'ın Son Dönemlerinde Tipik Bir Örnek; Gümüşhane Sancağı Kürtün-i Zir Kazası Âyânı Süleyman'ın Meselesi
(A Stereotype for the Last Years of the Ayan Institution: The Case of Süleyman, Âyân of the Aşağı Kürtün County of the Gümüşhane Sancak
)
|
Yazar
|
:
Necmettin Alkan
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2007
|
|
Sayı |
:
12
|
|
Sayfa |
:
69-84
|
Özet
18. yüzyıl sonlarında ve 19. yüzyıl başlarında mütevazı bir Osmanlı sancağı olan ve maden ocaklarıyla meşhur Gümüşhane'ye bağlı Kürtün-i Zîr/Aşağı Kürtün Ayanı Yakup oğlu Süleyman?ın bölge halkına yaptığı zulümler, halkın ilgili şikâyetleri; şahsın yakalanması, idam edilmesi ve hadisenin değerlendirilmesi, bu makalede ele alınmaktadır. Aşağı Kürtün Ayanı Yakup oğlu Süleyman, belli bir süre sonra bölge halkına zulmetmeye başlamış; keyfî olarak insanları katletmiş, kadın ve kızların ırzına geçmiş, halkın mallarına el koymuştu. Süleyman'ın bu yaptıklarından bıkan kaza ye çevre halkı, verdikleri dilekçelerle kendisini mahalli idarecilere şikâyet etmişlerdi. Fakat Ayan Süleyman'ın yakalanması ve cezalandırılması çok kolay olmamış ve idarecileri uzun süre meşgul etmişti. En sonunda yakalanan Süleyman, yargılandıktan sonra idam edilmiştir. Makalede, ayrıca Âyânlık kurumunun ortaya çıkışına, işleyişine ve bozuluşuna temas edilerek, Aşağı Kürtün Örneği ile kıyaslanmaktadır.<
Anahtar Kelimeler
Osmanlı Devleti, Âyânlık, Gümüşhane, Kürtün-i Zîr, Aşağı Kürtün, Yakup oğlu Süleyman, Gümüşhane Madenleri Emini Abdî Bey, Seyyid Miktâd Bey, Müslim, Gayrî Müslim
Abstract
In this paper, it is examined that oppressions by Yakup's son Suleyman who Âyân was a notable of the Inferior Kurtun of Gümüşhane, which was an ottoman sanjak in late of the 18th and early of 19th centuries, was some related compleints of the people, Suleyman's capture, his execution an a survey of the accident. Oppressed to the people he was arbitrary killing people, violating women and girls, and sizing by force the properties of people. Upon these, people of Ashaghy-Kürtün and its environments compleinted him to the local administrator. So the rulers acted to catch him in difficulty Consequently, after his judging he was executed. Besides, İt is touched on some subjects such as occuring of the Ayânlık as a institution, its working and corruption.<
Keywords
Ottoman Empire, ayanlik, Gümüşhane, Kürtün-i Zîr, Aşağı Kürtün, Yakup's son Suleyman, Gümüşhane Made