Süleymaniye Kütüphanesi Tercüman Yazmaları 361 Numarada Kayıtlı Bir Mükeyyifat Münazarası
(A Manuscript on the Debate of Pleasurable Substances Registered at No. 361 in the Tercuman Folder of the Suleymaniye Library
)
|
Yazar
|
:
Şükrü Fatih Ülken
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2022
|
|
Sayı |
:
76
|
|
Sayfa |
:
1245-1259
|
Özet
Bir müellif tarafından kaleme alınan ve “gece ile gündüz”, “kalem ile kılıç”, “akıl ile aşk” gibi zıt varlıklar ya da kavramların üstünlük mücadelesini konu alan edebî münazara; Sümer, Akad, Mısır, Arami, Süryani, Arap, Fars ve Türk edebiyatlarında çok popüler bir türdür. Kökeni Sümerlere kadar uzanan bu türün Türk edebiyatındaki en özgün ve en dikkat çekici örnekleri keyif verici maddelerin teşhis ve intak sanatları yardımıyla birbirlerine karşı üstünlüklerini iddia ve ispat etmeye çalıştıkları mükeyyifat münazaralarıdır. Bu münazaraların çoğu yayımlanmış olsa da hâlâ yayımlanmamış olanları da vardır. Bu yazıda konu ile ilgili kaynaklarda bahsi geçen ama bugüne kadar üzerinde müstakil bir çalışma yapılmamış olan Süleymaniye Kütüphanesi Tercüman Yazmaları No. 361’deki mükeyyifat münazarası ele alınmıştır. Eserde, yedi keyif verici madde (afyon, berş, esrar, boza, şarap, bal likörü, kahve) İşret-âbâd adlı bir bağda inşa edilmiş bir köşkte âlemin en makbul keyif verici maddesi olabilmek için kıyasıya bir mücadeleye girişmiş, bu mücadelenin kazananı kahve olmakla birlikte münazara sulhla sonuçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Klasik Türk Edebiyatı, Münazara, Edebî Münazara, Mükeyyifat, Mükeyyifat Münazarası
Abstract
Literary debate, written by an author, about the struggle for supremacy of opposite entities or concepts such as "night and day", "pen and sword", "mind and love"; It is a very popular genre in Sumerian, Akkadian, Egyptian, Aramaic, Syriac, Arabic, Persian and Turkish literatures. The most original and most striking examples of this genre in Turkish literature, whose origins date back to the Sumerians, are the competition debates in which pleasurable substances try to claim and prove their superiority over each other with the help of identification and persistence arts. While most of these debates have been published, there are still some unpublished ones. In this article, such a debate of pleasurable substances (Süleymaniye Library Interpreter Manuscripts No. 361) was dealt with and analyzed. In the work, seven pleasure substances (opium, berş, cannabis, boza, wine, mead, coffee) enter into a fierce struggle in a mansion built in a vineyard called İşret-âbâd to become the most acceptable pleasure item in the world. Although the winner of this difficult struggle is coffee, the debate results in peace.
Keywords
Classical Turkish Literature, Debate, Literary Debate, Pleasure-Inducing Substances, Pleasure-Induci