Kırım’ın Kaybedilmesi Sürecinde Rusya’da Pugaçev İsyanı ve Osmanlı Devleti’nin İsyana Bakışı
(The Pugachev Revolt in Russia in the Days of Losing the Crimea and the Ottoman View of the Revolt
)
|
Yazar
|
:
Yüksel Babanınoğlu
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2022
|
|
Sayı |
:
73
|
|
Sayfa |
:
13-27
|
Özet
Avrupa karşısında eski gücünü kaybettiğini anladığı gibi bu gücü yeniden kazanmanın yollarını Avrupalı devletlerde aramaya başlamıştır. Başta padişah olmak üzere Osmanlı devlet yöneticileri ile Avrupa arasındaki demir perde bu dönemde aralanmış, dolayısıyla Osmanlı yöneticilerinin ve bürokratlarının zihniyet yapısı da değişmeye başlamıştır. Devleti eski gücüne kavuşturmak için askeri alanlardaki ıslahatlar başta olmak üzere yenilikler yapılmaya çalışılmış, bunun için de Batılı devletler örnek alınmıştır. Aynı dönemde Rusya’da da önemli gelişmeler yaşanmıştır. Rusya I. Petro zamanında gerçekleştirilen önemli kalkınma hamleleri sayesinde oldukça güç kazanmaya başlamış, sıcak denizlere inme politikası bu dönemden itibaren devlet politikası haline getirilmiştir. Bundan sonra başa gelen çar ve çariçeler de aynı politika üzerine hareket etmişlerdir. Özellikle Çariçe II. Katerina zamanında Karadeniz’e hâkim olma ve oradan Akdeniz’e inme çabaları Rusya ile Osmanlı Devleti’ni 1768 yılında karşı karşıya getirmiştir. 1774 yılında Osmanlı Devleti’nin Kırım’ı kaybettiği Küçük Kaynarca Antlaşması ile sona erecek olan bu savaş sırasında her iki devlet de birçok sıkıntı yaşamıştır. Bilhassa Rusya bu dönemde sadece cephede savaşmakla kalmamış aslen Don Kazağı olan Pugaçev önderliğinde başlatılan bir iç isyanla uğraşmak zorunda kalmıştır. Bu çalışmada 1768-1774 Osmanlı-Rus savaşı sırasında Rusya’da vuku bulan Pugaçev isyanı ve Osmanlı’nın bu isyandan faydalanma konusundaki isteksizliği /yetersizliği üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Osmanlı-Rus, Pugaçev İsyanı, Kırım, Küçük Kaynarca.
Abstract
The 18th century is a very important century for the Ottoman Empire. In this period, as the state realized that it had lost its former power in the face of Europe, it began to seek ways to regain this power in European states. The iron curtain between the Ottoman state administrators, especially the sultan, and Europe was lifted in this period, so the mentality of the Ottoman administrators and bureaucrats began to change. In order to restore the state to its former power, innovations, especially reforms in the military fields, were tried to be made, and Western states were taken as an example for this. In the same period, important developments took place in Russia. Russia, which is mostly composed of glaciers, started to gain strength thanks to important development moves in the time of Tsar Peter I at the beginning of the century, and Russia's policy of landing on warm seas became a state policy from this period. The Tsars and Tsarinas who came to power after that also acted on the same policy. Especially in the time of Czarina II. Catherine, the efforts to dominate the Black Sea and go down to the Mediterranean from there brought Russia and the Ottoman Empire face to face in 1768. During this war, which would end with the Treaty of Küçükkaynarca, in which the Ottoman Empire lost Crimea in 1774, both states went through very difficult times. In particular, Russia not only fought at the front, but also had to deal with an internal rebellion initiated under the leadership of Pugachev, who was originally a Don Cossack. In this study, the Ottoman-Russian war of 1768-1774, the Pugachev rebellion that took place in Russia during this war, and the Ottomans reluctance / insufficiency benefit from this rebellion will be discussed.
Keywords
Ottoman-Russia, Pugachev Revolt, Crimea, Küçük Kaynarca.