Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Romanlarında Baykuş
(Owl in the Novels of Hüseyin Rahmi Gürpınar
)
|
Yazar
|
:
Ece Serrican Kabalcı
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2021
|
|
Sayı |
:
71
|
|
Sayfa |
:
763-774
|
Özet
Türk edebiyatının üretken yazarlarından biri olan Hüseyin Rahmi Gürpınar, gündelik hayatı eserlerine taşımış bir isimdir. Onun eserlerinde sosyal hayattan kesitleri, yöresel konuşmaları, mahallelerin doğal atmosferini ve geleneksel temaşa sanatlarının anlatım zenginliğini bulmak mümkündür. Anlattıklarını mizahla harmanlayan Hüseyin Rahmi Gürpınar, eleştiri oklarını geleneksel inançların ve dogmaların esiri olmuş insanlara yöneltir. Eserlerinde, insanları kendine esir eden ve onların inançlarını kullanarak korkutan her olayın, akla ve bilime dayalı pozitivist bir anlayış benimsendiğinde kolayca çözülebileceğini anlatır. Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın romanlarında, halk inanışında ölüm ve uğursuzluk getirdiğine inanılan baykuşa yönelik göndermeler de bulunur. Bu çalışmada, yazarın tüm romanları -kırk adet romanı- taranmış ve baykuşa yönelik göndermeleri içeren on sekiz adet romanı tespit edilmiştir. Bu tespitlerin ardından söz konusu romanlar incelenmiş, göndermelerin olduğu bölümler alıntılanmış ve yazarın bu inanışı nasıl yorumladığı değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara dayanarak romanlardaki göndermelerde baykuşun ölüm ve uğursuzlukla ilişkilendirildiği, baykuşa yüklenen olumsuz özelliklerin sıralandığı; Deli Filozof adlı romanında ise, sözün bırakıldığı bir anlatıcı olarak baykuşun kullanıldığı görülmüştür. Sonuç olarak Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın baykuşa yönelik tüm göndermelerinde halk inanışının izlerinin olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Hüseyin Rahmi Gürpınar, baykuş, batıl inanç, roman.
Abstract
Hüseyin Rahmi Gürpınar, one of the productive writers of Turkish literature, is a name that brought daily life to his works. It is possible to find sections of social life, local speeches, the natural atmosphere of the neighborhoods and the expressive richness of traditional performance arts in his works. Hüseyin Rahmi Gürpınar who combines his stories with humor, directs his criticism to people who have been captured by traditional beliefs and dogmas. In his works, he explains that every incident that keeps people captive and frightens them by using their beliefs can be easily resolved when a positivist understanding based on reason and science is adopted. In Hüseyin Rahmi Gürpınar’s novels, references to the owl that is believed to bring death and bad luck in folk belief exist as well. In this study, author’s all novels so forty novels were surveyed and eighteen novels containing references to the owl were determined. After these determinations, the novels in question were examined, the chapters with references were quoted, and it was evaluated how author interpreted this belief. Based on the findings, it has been seen that the owl is associated with death and bad luck in the references of the novels, the negative characteristics attributed to the owl are listed. In his novel titled Deli Filozof, it has been seen that the owl was used as a narrator to which the word was left. Consequently, it has been determined that there are traces of folk belief in all Hüseyin Rahmi Gürpınar’s references to the owl.
Keywords
Hüseyin Rahmi Gürpınar, owl, superstition, novel.