“Joe Amca” Rubicon’u Geçmeden Önce: İngiliz Dışişleri Bakanlığının Gözünden Soğuk Savaşın Başlangıcında Türk-İngiliz İlişkileri Üzerindeki Sovyet Etkisi (1945-46)
(Before “Uncle Joe” Crossed the Rubicon: The British Foreign Office’s Perception of the Soviet Impact on Anglo-Turkish Relations in the Early Cold War Era (1945-46)
)
|
Yazar
|
:
İlker Cender
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2021
|
|
Sayı |
:
69
|
|
Sayfa |
:
33-46
|
Özet
İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesi ile birlikte küresel politikaların yeniden şekillenmesi kaçınılmaz bir süreç olarak ortaya çıktı. Bu süreçte, henüz savaş sona ermeden gelecek politikalarının temelini teşkil edecek adımları atan Sovyetler Birliği, bu politikaların bir uzantısı olarak Türkiye üzerinde bir sinir savaşı başlattı. Bu savaş, sadece Türk-Sovyet ilişkilerini etkilemekle kalmayıp, aynı zamanda Türkiye’nin savaş öncesinde bir ittifak ile bağlanmış olduğu İngiltere ile olan ilişkilerini de etkiledi. Bir yandan İngiltere, kaybetmekte olduğu küresel hegemonyadan kalanları elinde tutmaya çalışırken, diğer yandan Türkiye de sınır komşusu bir süper gücün tehdidine karşı durmaya çalışıyordu. Türk dış politikasını belirleyenlerin bu noktada, savaş sonunda küresel bir süper güç olarak Amerika Birleşik Devletleri nezdinde bulamadığı desteği, halihazırda bir ittifak içerisinde olduğu İngiltere’de araması kaçınılmazdı. Bu arayış, Türkiye ve İngiltere’yi ortak bir tehdide karşı politikalar belirlerken bir araya getirdi. Amerikan yönetiminin Sovyet tehdidi karşısında harekete geçmeye karar vermesi sonucu dünya tarihinde yeni bir döneme girilirken, Türk-İngiliz ilişkileri de bu yeni değişken tarafından şekillendirildi. Bu çalışmanın amacı, Soğuk Savaş’ın hemen başında Türkiye’nin karşı karşıya kaldığı Sovyet tehdidinin Türk-İngiliz ilişkilerine olan etkilerini, İngiliz Dışişleri Bakanlığı’nın gözünden değerlendirmektir.
Anahtar Kelimeler
Türk-İngiliz İlişkileri, Sovyetler Birliği, Soğuk Savaş, İngiliz Dışişleri Bakanlığı
Abstract
The rearrangement of global politics was an inevitable consequence of the Second World War. As part of this process, even before the war ended, the Soviet Union took steps which would provide a basis for her future policies. Accordingly, it embarked on a war of nerves on Turkey. This new war not only affected the relations between Turkey and the Soviet Union but also had profound effects on the relations between Turkey and Britain, which had been officially linked with an alliance prior to the Second World War. While Britain endeavoured to keep what was left of its global dominance, Turkey struggled to stand firm against the threat imposed by a super power neighbouring country. Since the search for support from the United States, which had emerged as another global super power at the end of the war, proved futile for Turkish policy makers, they naturally turned to their British ally. And when the United States decided to take action against the Soviet threat, a new phase of history began. In this new era, Anglo-Turco relations were shaped by the American policies, as were the rest of the world. In the light of the above-mentioned, the aim of this study is to evaluate the effects of the Soviet threat faced by Turkey in the early Cold War era on Anglo-Turco relations as perceived by the British Foreign Office.
Keywords
Anglo-Turco Relations, The Soviet Union, Cold War, British Foreign Office