Karadeniz’in Güvenliği: Karadeniz’deki Mücadele ve Soğuk Savaş Sonrası Türkiye’nin Politikası
(The Security of the Black Sea: The Struggle in the Black Sea and Turkey's Policy in the Post-Cold War Era
)
|
Yazar
|
:
Ferhan Oral
Şafak Oğuz
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2021
|
|
Sayı |
:
69
|
|
Sayfa |
:
1-16
|
Özet
Soğuk savaş döneminde Karadeniz, Sovyetler Birliği’nin bölgedeki üstünlüğü nedeniyle NATO ülkelerince birincil öncelikli görülmemiştir. Bununla birlikte Romanya ve Bulgaristan’ın 2004 yılındaki NATO üyeliği bölgedeki güç dengesini değiştirmiş ve ABD ile NATO, Karadeniz’de Rusya’yı sınırlama çabalarını hızlandırmıştır. NATO’nun Gürcistan ve Ukrayna’yı pakta dahil etme politikası, Batı tarafından çevrelendiğini düşünen Rusya tarafından sırasıyla 2008 ve 2014 yıllarında sert karşılık bulmuş ve Rusya’ya, Kırım’ı ilhak ve Abhazya özerk bölgesi sahillerine erişim fırsatını yaratmıştır. Karadeniz’deki yeni satranç oyunu, Rusya’ya Karadeniz Filosunu ve ‘Erişim Engeli ve Alan Zorlama’ yeteneklerini güçlendirme imkânı sağlarken, ABD de, Karadeniz’deki deniz tatbikatlarının yanı sıra Bulgaristan ve Romanya’daki yeni NATO deniz üsleri ile bölgedeki varlığını artırmıştır. Türkiye ise, son dönemde Rusya ile yakın işbirliği olan bir NATO üyesi olarak, özellikle Montrö Sözleşmesinin kurallarının korunmasını esas alacak şekilde Karadeniz’deki barışı korumaya çabalamaktadır.
Anahtar Kelimeler
Karadeniz, NATO, A2-AD, Montrö Sözleşmesi, deniz güvenliği.
Abstract
During the Cold War, the Black Sea was not considered as the first priority for NATO states because of the superiority of the Soviet Union in the region. Romania and Bulgaria’s joining NATO in 2004, however, changed the balance of power in the region and the U.S. and NATO accelerated their efforts to contain Russia in the Black Sea. NATO’s policies to add Georgia and Ukraine to the pact, however, encountered harsh reaction by Russia, which felt encircled by the West in 2008 and 2014 respectively, and provided Russia opportunities to annex Crimea and to access the coasts in the breakaway region Abkhazia. The new chess game in the Black Sea enabled Russia to strengthen its Black Sea Fleet (BSF) and ‘Anti-Access Area Denial’ (A2-AD) capabilities, while the U.S. increased its presence in the region with new NATO bases in Bulgaria and Romania in addition to maritime exercises in the Black Sea. Turkey, on the other hand, as a NATO member closely cooperating with Russia in recent times, has been struggling to preserve peace in the Black Sea, focusing especially on preservation of the regulations of the Montreux Convention.
Keywords
Black Sea, NATO, A2-AD, Montreux Convention, maritime security.