“DELLEK” Kelimesinin Azerbaycan Türkçesindeki Anlam Boyutları ve Anadolu'daki Karşılığı Üzerine
("DELLEK" Word on the Meaning Dimensions of Azerbaijan Turkish and the Provision in Anatolia
)
|
Yazar
|
:
Mahmut Sarıkaya
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2019
|
|
Sayı |
:
64
|
|
Sayfa |
:
685-693
|
Özet
"Dellekler" hamamlarda erkek müşterileri keseleyip yıkayan erkek hizmetçi anlamının yanında berber, sünnetçi, dişçi ve benzeri birçok mesleği karşılar halde kullanılır. Bu anlamlar dışında delleklerin kan alma, sarılık kesme, damak kesme, kulunç ve siğil tedavi etme gibi pek çok işte de söz sahibi olduğu görülür. Kelimenin tellak kelimesinden fonetik değişikliğe uğrayarak dellek biçimine geldiği ve anlam genişlemesine uğradığı açıktır. İnsan bedenine yönelik çeşitli müdahaleleri ve güzelleştirme çalışmalarını yürüten dellekler toplum içinde usta konumundadır. Delleklik mesleğini kadınlara yönelik icra eden kişiler ise natır olarak adlandırılır. Natırların hamamda kese, masaj yapma, makyaj yapma, kaş alma, ağda yapma, manikür-pedikür, dövme yapma, kulak ve burun delme, hızma ve küpe takma, düğünlerde gelin başı bezeme gibi birçok görevi vardır. Her iki kelime de kök anlamının yanında anlam genişlemesine uğrayarak pek çok meslek grubunu karşılar halde kullanılır. Bu kelimeler toplumun pek çok alanında karşımıza çıkar. Bu çalışmada dellek ve natır kelimelerinin Azerbaycan Türkçesi'ndeki kullanımları ile karşıladıkları anlamlar üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Dellek, Natır, Azerbaycan Türkçesi
Abstract
"Dellek" is used in many other ways as barber, circumcisionist, dentist and so on as well as male maid who wash and mash male customers in hammams. Delleks have many duties such as taking blood, cutting jaundice, cutting palate, grape and wart treatment. It can be said that the word "dellek" has come into the shape of dellek with the phonetic change of the word "tellak" and has been expanded by meaning. Dellek conducts various interventions and beautification activities towards the human body and is a master in the society. Those who practice "delleklik" for women are called "natır". Natır has many tasks such as scrubs, massage, make-up, eyebrow, waxing, manicure-pedicure, tattoo, ear and nose piercing, nose ring and earrings, bridal head decoration at weddings. Both words are used to meet the occupation of many professions by expanding the meaning of root meaning. These words appear in many areas of society. In this study, the usage of dellek and natır words in Azerbaijan Turkish and their meanings will be emphasized.
Keywords
Dellek, Natır, Azerbaijan Turkish