|
|
Telafer Ağzı
(The Talafar Dialect
)
|
Yazar
|
:
Bilgehan Atsız Gökdağ
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2019
|
|
Sayı |
:
61
|
|
Sayfa |
:
102-119
|
Özet
50 sene önce Sadettin Buluç’un makalesi hariç üzerinde hiçbir çalışma yapılmayan Telafer ağzı, Irak Türkmencesi içinde kendine has özellikleri bakımından dikkati çeken bir değişkedir. Eski Türkçe ve Doğu Türkçesine ait bazı ses ve biçimbirimlerin (ağrığverduğuy, “verdiğin” köŋül>göyül “gönül”, soŋra>soyra “sonra”) dönüşmesidir. Ünlü düşmesi, ünlü değişimi, ünsüz değişmeleri, ünsüz ikizleşmeleri, ünsüz benzeşmeleri, bile kelimesinin kişi ve dönüşlülük zamiri olarak kullanımı, isim ve fiil çekimlerinde kullanılan farklı biçimbirimler makalede değerlendirilecektir. Kitle iletişim araçlarının yaygınlaşması ve göç gibi sebeplerle Telafer Türkçesini kullananların Türkiye Türkçesinden yaptıkları bazı kopyalamalara da temas edilecektir. Makalede yer alan dil malzemesi Ankara’da yaşayan Telafer Türkmenlerinden derlenmiştir. Ayrıca Rıza Çolakoğlu’nun Telafer Folkloru (İstanbul 2017) ve Ahmet T. Tiryaki ve Füsun Menşure tarafından hazırlanan Muhaceretteki Telaferli Türkmen Şairler Antolojisi (İstanbul 2018) adlı eserlerde yer alan metinlerden de yararlanılmıştır
Anahtar Kelimeler
Oğuzca, Irak Türkmen Ağızları, Telafer
Abstract
The Telafar Turkmen dialect, upon which no known research exists beyond one fifty-year old paper by Sadettin Buluç, is unique among other Iraqi Turkmen dialects. It has preserved features both from Old Turkic and from Southeastern Turkic languages (e.g. ağrığverduğuy, “what you gave”, köŋül>göyül “heart, soul”, soŋra>soyra “later, after”). This paper will examine haplology, vowel mutation, consonant change(s), germination, consonant assimilation, the use of the word “bile” as a personal and reflexive pronoun, and different morphological varients within noun and verb inflection. This paper will also take a look at how Anatolian Turkish is re-shaping the Telafar Turkmen dialect because of reasons such as in-creased contact between the two languages and migration. Interviews conducted with Iraqi Turkmens living in Ankara comprise of the primary linguistic resource for this study. Two additional resources, including Rıza Çolakoğlu’s Telafer Folkloru (Talafar Folklore) (İstanbul 2017), as well as Ahmet T. Tiryaki and Füsun Menşure’s Muhaceretteki Telaferli Türkmen Şairler Antolojisi (The Anthology of Displaced Talafar Turkmen Poets) (Istanbul 2018) have also been drawn from.
Keywords
Oghuz, Iraqi Turkmen Dialects, Talafar
|
|