Millî Mücadele İçerisinde Pontus Meselesi ve Yunanistan'ın Rolü
(The Pontus Question within the Turkish Liberation War and the Role of Greece
)
|
Yazar
|
:
Yaşar Özüçetin
Murat Özcan
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2008
|
|
Sayı |
:
16
|
|
Sayfa |
:
49-64
|
Özet
Pontusun, Greklerin eski çağlarda Karadeniz?e verdikleri bir isim olduğu gibi, Pontus olarak adlandırılan bölgede M.Ö. 301'de Pers menşeli olarak kurulan Pontus Krallığı?nın ihyası için Yunanlılar, bir Rum Pontus devleti kavramı ortaya koymuş ve XX. yüzyılın başlarında Doğu Karadeniz kıyılarında Rum Pontus devleti kurma gayesi içine girmişlerdir. Bu fikir ilk olarak Filik-i Eterya?nın kuruluşu ve Yunanistan?ın bağımsızlığını kazanması ile kendini göstermiş ve bölge Pontus adıyla Megali İdea?nın hedeflerinden biri olarak ele alınmıştır.
Mondros Mütarekesinden sonra da Pontus meselesinin Paris Barış Konferansı'nın gündemine sokularak konu ile ilgili diplomatik çabaların ağırlık merkezinin Avrupa'ya kayması ve Batı Anadolu'daki Yunan ilerlemesine paralel olarak, Samsun başta olmak üzere, Doğu Karadeniz bölgesinde Pontus çetelerinin giderek ciddi bir tehdidi söz konusu olmuştur. Bunun üzerine, TBMM Hükümeti, 1920 yılı başlarından itibaren ciddi tedbirler almaya başlamış ve 1923 yılının ilk aylarında Pontus çetelerinin isyanları tamamen bastırılmıştır. Lozan Konferansında ise konu, Türk ve Rum ahalinin mübadele edilmesi esası gözetilerek çözüme kavuşturulmuştur.
<
Anahtar Kelimeler
Megal-i İdea, Rum Pontus Devleti, Yunan Savaş Stratejisi.
Abstract
Pontus as a name, given by Greeks in old ages for BlackSea region, it is also called Pontus in this region for a state, that Greeks established a concept to enliven, Persian dynasty oriented Pontus Kingdom founded around 301 BC and at beginning of the XX.th century, Greeks purposed to establish a Rum Pontus state. This idea first appeared with foundation of Philikí Etaireía and independence of Greece as a sove-reign state, then the region taken by name Pontus, as an object of Megali Idea.
After The Armistice of Mudros, then, Pontus separatist gangs, concentrated on Samsun and east of BlackSea region, become an increasing threat in the region due to shifting of diplomatic efforts mass center to Europe because this problem is become a part of Paris Peace Conference agenda and advancement of Greek armies in western Anatolia. After that, TBMM government, at the beginning of 1920, took serious measures against and at the first quarter of 1923 Pontus gangs? insurgency is completely repelled. At Conference of Lausanne, the matter is to achieving a solution accordingly to principle of swap Turkish and Rum folks.
<
Keywords
Megali Idea, Empire of Trebizond, Greek war strategies.