Özet
Kırım’dan Bağdat’a: 1638 Bağdat Seferinde Yardımcı Kırım Kuvvetlerinin Menzil ve İaşe Organizasyonu
Osmanlı Devletinde özellikle XVI. Yüzyılın sonlarından itibaren Kırım kuvvetleri Osmanlının düzenlediği seferlerde yardımcı kuvvet olarak etkin bir biçimde yer almaya başlamıştı. Bu kuvvetler Avrupa ve Safevilere karşı yürütülen özellikle Kafkasya’daki seferlerde mutat bir biçimde çağrılmıştı. Seferlerde çoğunlukla öncülük vazifesini gören, ileri harekâtlara katılan Kırım kuvvetleri elde ettiği ganimetlerle Osmanlı ordusunun iaşesine de katkıda bulunurdu. Ancak orta ve doğu Avrupa ile Kafkasya’daki seferlerden farklı olarak Bağdat Seferinde Kırım kuvvetlerinin durumu farklı olduğu görülmektedir. Bağdat coğrafi açıdan Kırım kuvvetlerinin ana vatanına bir hayli uzak ve yabancı bir bölgeydi. Nitekim sefer alanına ulaşmak için Osmanlı eyaletlerinin/topraklarının içinden geçmeleri gerekiyordu.
Bu çerçevede makalede ilk olarak XVII. Yüzyılda Osmanlı ordusunun en önemli yardımcı kuvvetlerinden olan Kırım birliklerinin Bağdat seferine kadar olan süreçteki durumlarından bahsedilecektir. Devamında katıldıkları diğer seferler göz önüne alındığında, vatanlarına en uzak mesafede olan Bağdat seferindeki fonksiyonlarından kısaca değinilecektir. Bununla beraber makalenin odak noktasını, alışılmışın dışında bir güzergâh izleyen Kırım kuvvetlerinin iaşe ve menzil organizasyonu oluşturacaktır. Bu kapsamda -Kırım kuvvetlerinin katıldığı diğer seferlerden farklı olarak- bilinen iaşe ve menzil organizasyon yöntemleri dışında neye ihtiyaç duyulduğu ve yine -bu kuvvetler için- alışılmış olanın dışında Osmanlı Devletinin ne gibi bir menzil ve iaşe organizasyonu yürüttüğü üzerinde durulacaktır. Ayrıca Kırım kuvvetleri için girişilen bu organizasyon dâhilinde, finansmanın hangi kaynaklardan sağlandığı, bu yükümlülüğün ne şekilde ve devletin hangi birimleri arasında paylaşıldığı açıklanacaktır. Böylece Osmanlı devletinin bir sefer esnasında seferin ihtiyacı çerçevesinde geliştirdiği pratik çözüm yolları ortaya konulacaktır.
<
Anahtar Kelimeler
1.Yardımcı Kuvvetler, 2. Bağdat Seferi (1638), 3. Kırım Kuvvetleri, 4. IV. Murat, 5. Osmanlı Devleti