Özet
Karadeniz'in Güvenliğini Yeniden Düşünmek
1990 sonrası jeopolitik değişim yaşanan Karadeniz Bölgesi’ndeki hâkimiyet mücadelesi çok yönlü ve karmaşık bir nitelik kazanmıştır. Karadeniz Bölgesi’ne olan ilgi, bölgenin coğrafi konumundan, ekonomik potansiyelinden, güvenlik, enerji ve ulaşım koridoru olmasından kaynaklanmıştır. Diğer yandan Soğuk Savaş sonrası yirmi yıllık süre içinde, küresel güçlerin öncelikleri değişmiş, bölgedeki aktörlerin rol ve fonksiyonları değişime uğramış, enerjinin uluslararası ilişkilerdeki önemi daha da artmıştır. Küreselleşme, enerji kaynakları ve karşılıklı bağımlılık nedenler ile bölgenin de önemi artmıştır. Bu nedenle, Karadeniz bölgesi, küresel ve bölgesel güçlerin çıkar ve beklentilerine bağlı olarak artan bir ilgi odağı olmaya devam etmiştir. Karadeniz bölgesi, çevresel bir konumdan politik, ekonomik ve güvenlik yönünden merkezî bir nitelik kazanmaya başlamıştır. Bu kapsamda makalenin amacı, Soğuk Savaş sonrası en fazla jeopolitik değişime uğrayan Karadeniz Bölgesinin güvenlik olgularını yeniden değerlendirmektir.
Bu kapsamda, makalede sıra ile Karadeniz’in değişen güvenlik algısı, bölgenin risk teşkil eden olguları, enerji faktörünün Karadeniz Bölgesi üzerine etkisi ve küresel aktörlerin bölgeye yönelik politikaları tahlil edilecektir. Karadeniz Bölgesi’nde gerçekleştirilen işbirliği süreçleri incelendikten sonra, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin bölge üzerinde özellikle Türk-Rus ilişkilerine olan etkisi irdelenecektir. Makale sonuç bölümü ile bitirilecektir.
<
Anahtar Kelimeler
Karadeniz, güvenlik, küresel güç, nüfuz, enerji