Özet
KAZAN TATAR AĞIZLARINDA GİYİM KUŞAM ADLARI
Giyim kuşam, maddi kültürün bir ögesi olarak baştan ayağa kadar giyilenlerin tamamını içermektedir. Başlangıçta ilkel toplumlarda korunma içgüdüsüyle ortaya çıkan giysi kullanımı modern toplumlarda estetik kaygılarla beraber gelişmiş, değişmiş ve zenginleşmiştir. Milletlerin tarihî, kültürel ve sosyal bağlarına dair pek çok özelliği bünyesinde taşıyan giyim kuşam, toplumların kültürel somut miraslarının önemli bir parçasını oluşturur. Giyim kuşam kültürünün zengin söz varlığı, dil araştırmalarının önemli konuları arasında yer alır. Giyim ve kuşam adları bir dilin konuşulduğu dil sahasında en ücra bölgelerde bile kendine özgü farklı kullanımlarla çeşitlilik gösterir. Ağızlardaki mevcut durumunun tespiti o dilin söz varlığının zenginliğinin de ortaya konulmasını sağlar. Bu makalede, Kazan Tatar ağızlarındaki giyim kuşam adları incelenmiştir. Kazan Tatar ağızlarındaki giyim kuşam adları, Tatar Tĩlĩnĩŋ Zur Dialektologik Süzlĩgĩ (Kazan, 2009) ve Tatar Ḫalık Söyleşlerĩ (Kazan, 2008) adlı eserler taranarak tespit edilmiştir. Bu kelimeler, vücutta giyildikleri yere göre başa ve boyna, ele, ayağa, vücudun üst ve alt kısmına, içe giyilenlerle ilgili giyim kuşam adları, tamamlayıcı süs ve takı adları, giyim kuşamda kullanılan malzemelerle ilgili adlar ve giyim kuşam kültürüyle ilgili diğer adlar şeklinde sınıflandırılmıştır. Adlardan seçili örneklerde kısmen yapı ve köken incelemesi yapılmıştır. Ağızlardaki giyim kuşamla ilgili zengin söz varlığının incelenmesiyle alan araştırmacılarına katkı sağlamak amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Giyim Kuşam Adları, Kazan Tatar Ağızları, Söz Varlığı, Giyim Kuşam Kültürü, Giysi Türleri.