Özet
“Joe Amca” Rubicon’u Geçmeden Önce: İngiliz Dışişleri Bakanlığının Gözünden Soğuk Savaşın Başlangıcında Türk-İngiliz İlişkileri Üzerindeki Sovyet Etkisi (1945-46)
İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesi ile birlikte küresel politikaların yeniden şekillenmesi kaçınılmaz bir süreç olarak ortaya çıktı. Bu süreçte, henüz savaş sona ermeden gelecek politikalarının temelini teşkil edecek adımları atan Sovyetler Birliği, bu politikaların bir uzantısı olarak Türkiye üzerinde bir sinir savaşı başlattı. Bu savaş, sadece Türk-Sovyet ilişkilerini etkilemekle kalmayıp, aynı zamanda Türkiye’nin savaş öncesinde bir ittifak ile bağlanmış olduğu İngiltere ile olan ilişkilerini de etkiledi. Bir yandan İngiltere, kaybetmekte olduğu küresel hegemonyadan kalanları elinde tutmaya çalışırken, diğer yandan Türkiye de sınır komşusu bir süper gücün tehdidine karşı durmaya çalışıyordu. Türk dış politikasını belirleyenlerin bu noktada, savaş sonunda küresel bir süper güç olarak Amerika Birleşik Devletleri nezdinde bulamadığı desteği, halihazırda bir ittifak içerisinde olduğu İngiltere’de araması kaçınılmazdı. Bu arayış, Türkiye ve İngiltere’yi ortak bir tehdide karşı politikalar belirlerken bir araya getirdi. Amerikan yönetiminin Sovyet tehdidi karşısında harekete geçmeye karar vermesi sonucu dünya tarihinde yeni bir döneme girilirken, Türk-İngiliz ilişkileri de bu yeni değişken tarafından şekillendirildi. Bu çalışmanın amacı, Soğuk Savaş’ın hemen başında Türkiye’nin karşı karşıya kaldığı Sovyet tehdidinin Türk-İngiliz ilişkilerine olan etkilerini, İngiliz Dışişleri Bakanlığı’nın gözünden değerlendirmektir.
Anahtar Kelimeler
Türk-İngiliz İlişkileri, Sovyetler Birliği, Soğuk Savaş, İngiliz Dışişleri Bakanlığı