Özet
Karadeniz'de Bîr Serbest Liman Denemesi: Batum (1878-1886)
Osmanlı Devleti'nin Rusya ile Karadeniz'deki sınırında yer alan Banım, Rusların Kafkasya'da ilerlemeleri üzerine 19. yüzyılda stratejik olarak önemi artmışa. Rusya Batum'u, 1877-78 Osmanlı Rus Savaşı sonrası imzalanan Berlin antlaşmasıyla eline geçirmişti. Berlin'de görüşmeler şuasında; İngiltere'nin de ticarî çıkarlarına hitap eden şehri sınırlan içerisine kalabilmek için, diplomatik bir atak yaparak, "serbest liman" olarak ilan etme garantisi vermişti. Berlin Antlaşması sonrası uluslararası konumunu sağlamlaştırdıktan sonra ise şehrin bu statüsünü kaldırarak egemenliğini pekiştirdi. Rusya karşısında Avrupa'ya dayanarak izlediği dış politika sebebiyle Osmanlı Devleti'nin şehrin statüsünü geri kazandırma çabaları sonuçsuz kalmıştı. Fakat Rusların Batum'u tahkim edilmiş bir liman haline dönüştürmeleri, Rus topraklarına kayma eğilimine giren İran ticaretinin, bir süre daha Tebriz-Erzurum-Trabzon yolu üzerinden yapılmasına sebep olmuştu.<
Anahtar Kelimeler
Batum, Karadeniz ticareti, Osmanlı-Rus mücadelesi. Gürcistan, İran.