Özet
Âyânlık'ın Son Dönemlerinde Tipik Bir Örnek; Gümüşhane Sancağı Kürtün-i Zir Kazası Âyânı Süleyman'ın Meselesi
18. yüzyıl sonlarında ve 19. yüzyıl başlarında mütevazı bir Osmanlı sancağı olan ve maden ocaklarıyla meşhur Gümüşhane'ye bağlı Kürtün-i Zîr/Aşağı Kürtün Ayanı Yakup oğlu Süleyman?ın bölge halkına yaptığı zulümler, halkın ilgili şikâyetleri; şahsın yakalanması, idam edilmesi ve hadisenin değerlendirilmesi, bu makalede ele alınmaktadır. Aşağı Kürtün Ayanı Yakup oğlu Süleyman, belli bir süre sonra bölge halkına zulmetmeye başlamış; keyfî olarak insanları katletmiş, kadın ve kızların ırzına geçmiş, halkın mallarına el koymuştu. Süleyman'ın bu yaptıklarından bıkan kaza ye çevre halkı, verdikleri dilekçelerle kendisini mahalli idarecilere şikâyet etmişlerdi. Fakat Ayan Süleyman'ın yakalanması ve cezalandırılması çok kolay olmamış ve idarecileri uzun süre meşgul etmişti. En sonunda yakalanan Süleyman, yargılandıktan sonra idam edilmiştir. Makalede, ayrıca Âyânlık kurumunun ortaya çıkışına, işleyişine ve bozuluşuna temas edilerek, Aşağı Kürtün Örneği ile kıyaslanmaktadır.<
Anahtar Kelimeler
Osmanlı Devleti, Âyânlık, Gümüşhane, Kürtün-i Zîr, Aşağı Kürtün, Yakup oğlu Süleyman, Gümüşhane Madenleri Emini Abdî Bey, Seyyid Miktâd Bey, Müslim, Gayrî Müslim