Özet
Folklorlaşan Ritual-Mistik Xarakterli Şəbih Teatrı
Bin yıllardır devam edegelen Taziyeler, Şebih halk tiyatrosu, hatırlamalar, Kerbela olayını canlı tutmak içindir. Şebih Kerbela’dan çok çok önceler var olan ritüel-mitolojik dünyamızın dini-mistik lay üzerine aktarılması, ritüelin yeni formda, yeni mazmunda yaşatılmasıdır. Sahnenin dekorasyonu, oyuncularla seyircilerin karşılıklı metin yaratma çabaları Şebihin tiyatro performansının özellikleridir. Şebih oyunu hem şekli hem de anlamı bakımından dini karakterli olmasına bakmaksızın halk tiyatrosunun tüm unsurlarını kendinde barındırmaktadır. Bu bakımdan Şebih modern tiyatro anlayışının öncülüdür. Kendine özgü dramaturjisi ve tiyatro anlayışı olan Şebihlerin en belli olanı Kerbela olayını konu alanıdır. Şebihlerin genel konusu Hz.Ali’nin üçüncü oğlu İmam Hüseyin’in dinin ahlakini, maneviyatını bozan, hilafeti zorla ele geçiren Müaviye’nin oğlu Yezid’e karşı hem silahlı hem de manevi cihadıdır. Kerbela folklorunun en geniş yayılan türü olan Şebih oyunları sade olduğu kadar zengin, basit olduğu kadar da mükemmel olay örgüsüne, teatral özelliğe sahibdir.
Şebih tiyatrosu ile bağlı bu yazıda Şebihin ritüel taraflarının oyunun yapısındaki rolü, sembolizmi ve işlevi araştırma konusu olmuştur.
Anahtar Kelimeler
Şebih tiyatrosu, Dini-ritüel semboller, Dini-mistik oyun, Çağdaş tiyatro