Özet
Ozan ve Seyyah: Barış Manço’nun Sosyolojik Portresi
Müzik yalnızca ses ve notaların, enstrümanların biraradalığından oluşmaz. Müziği insanla ortak paydaya getiren çeşitli unsurlar vardır. Anılar, duygular, geçmiş, gelecek bunlardan bazılarıdır. Müzik insan için bir hatırlatıcıdır. Müziğin hatırlatıcı vurgusunda ise sosyolojik ve tarihsel gerçeklikler ve süreklilikler devreye girer. Dolayısıyla insanın kulağına çalınan herhangi bir ses müzikal anlamdaki karşılığının ötesine geçer. Barış Manço da müzikal anlamda ortaya çıkardığı bestelerin, yaptığı şarkıların ve programların ötesine geçmeyi başaran sanatçılardan biridir. Devlet sanatçısıdır ve sıklıkla halkın tarihsel ve sosyolojik birikimini kullanarak sanat yaptığını, halktan olanı geri halka verdiğini vurgular. Barış Manço âşıklık geleneğinden beslenen bu geleneği ana kaynak olarak kullanmakla birlikte aynı zamanda âşıklık geleneğini dönüştürmeyi de başarır. Âşıklık geleneğinden kopmaya sıcak bakmaz ama mevcut sınır ve koşullarıyla geleneğin sürdürülmeyeceğinin de farkındadır. Sosyo-kültürel ve müzikal sermayelerini kullanarak geleneği gününe ve sonrasına taşımayı bilir. Bununla yetinmez turistten farklı olarak bir seyyah gibi yurtiçi ve yurtdışında dolaşır. Bir yanını tarihsel ve kültürel birikimini sıkıca yaslarken bir yanında da esnektir. Her yeri her kültürü ve tarihi tanımak ve tanıtmak ister. Barış Manço dünyanın ve Türk kültürünün hem yerlisi hem yabancısıdır. Yerliliğini Türk kültürü ve geleneğinden alırken, yabancılığı akademik eğitiminden yetiştiği ortama, gittiği ülkelerden tanıştığı insanlardan biriktirdiklerinden alır. Barış Manço’yu var eden ise bu ikisini ortak noktada birleştirerek mükemmel bir sentez ortaya çıkarmasıdır.
Anahtar Kelimeler
Barış Manço, Seyyah, Ozan, Âşıklık Geleneği, Tarihsel ve Sosyolojik Gerçeklik