Özet
Moralızade Vassaf Kadri’nin Çarşamba Karısı Adlı Eserinde Ölçünlü Dilden Sapmalar
Sultan II. Abdülhamit dönemi idaresinde süreli yayın ve matbaa faaliyetleri üzerinde uygulanan sıkı denetim yahut başka bir deyişle sansür, şair ve yazarların iç dünyalarına yönelip sanatı bizatihi sanatın hizmetine sokarak eser üretmelerine zemin hazırlamıştır. II. Meşrutiyetin ilanıyla birlikte başladığı kabul edilen II. Meşrutiyet Dönemi Türk Edebiyatında roman türünde verilen çok sayıdaki eser, konu çeşitliliğinin artışı ve kullanılan dil malzemeleri bakımından Türk kültür ve edebiyatının zenginliğini ortaya koymaktadır.
II. Meşrutiyet Dönemi yazarlarından Moralızade Vassaf Kadri’ye ait Çarşamba Karısı adlı roman, dil incelemelerine ilişkin de önemli veriler sunmaktadır. Eserde sık sık argo sözlerin kullanıldığına, yöresel söyleyişlere ve bir kısmı Derleme Sözlüğü’nde yer almayan ağız kelimelerine rastlanmaktadır. Bunların yanı sıra ek yığılması, ek eksiltimi, kalıplaşmış dil unsurlarına ek getirilmesi, kibarlık budalalığına varan dil kullanımları gibi çeşitli standart dilden sapma örneklerine de yer verildiği görülmektedir.
Bu çalışmada, Moralızade Vassaf Kadri’nin biyografisi ile birlikte Çarşamba Karısı isimli romanından kısaca bahsedilerek yazarın eserinde kullandığı standart dilden sapma örnekleri ortaya konulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Vassaf Kadri, çarşamba karısı, standart dil, argo.