Özet
Eski Uygurcada Cundi Buddha'nın Tasviri
Dinler tarihi incelendiğinde ibadet şekillerinin ve bu ibadet şekillerinin çeşitli simgelerinin ortaklık gösterdiği görülecektir. İlahi olana yaklaşmak ve çeşitli kazanımlar elde etmek için dua ya da büyülü sözler okumak tüm dinlerde mevcuttur. Budizm’de özellikle de Tantrik Budizm’de buna benzer ibadet şekilleri bulunmaktadır. Bunlardan biri maṇḍala töreni esnasında bir Buddha’nın dhāraṇīsi okunarak Budha’nın tasvirini mantralar eşliğinde resmetmektir. Bu mantralar içten söylendiği zaman kişinin kazanımları elde etmesi daha kolay olacaktır. Uygur Türkçesinde Cuṇḍīdevīdhāraṇī ‘Cuṇḍī tanrıçanın/Buddha’nın dhāraṇīsi’nde Cuṇḍī Buddha’nın tasviriyle ilgili çeşitli bilgiler bulunur ve onun resminin yapılmasıyla ilgili çeşitli talimatlar verilir. Bu talimatlara göre, göl suları içerisinde iki ejderha kardeş tarafından korunan nilüfer çiçeğinin içine oturmuş şekilde Cuṇḍī Buddha resmedilir ve Cuṇḍī’nin üç gözü vardır. Bununla birlikte Cuṇḍī Buddha’nın on sekiz eli bulunmaktadır ve bu on sekiz elinde çeşitli objeler tutmaktadır. Bu çalışmada Cuṇḍī Buddha’nın tasvirinde bulunan sembolik ifadeler ve onların anlamsal değerleri üzerinde durulacaktır. Böylece bu sembolik ifadelerin Uygurcadaki yeri tespit edilecektir.
Anahtar Kelimeler
dhāraṇī, mantra, mudra, Cuṇḍī Buddha, Eski Uygurca